از آن به دیر مغانم عزیز می‌دارند، که آتشی که نمیرد همیشه در دل‌ ماست

رادیو کوچه

در طالع بینی‌ چینی‌ گفته شده که متولدین سال موش، از آنجایی که هم شکم‌باره هستند و هم همیشه نگران سال‌های پیری و روزهای سرد زمستانی، عاشق اینند که قفسه خانه‌هاشون رو با آذوقه‌ی غذا پر کنند. خب، ناگفته پیداست کی‌ متولد سال موشه! سرما در راهه، و میوه تازه که گیر نیاد، چکار می‌کنید؟ میوه‌ی خشک می‌خورید، البته نه از اون انواع رایج در بازار که خیلی‌ گرون و پر از شکره. بلکه از نوع خانگی که طرز تهیه‌ی اون رو الان خدمتتون عرض می‌کنم.

اجازه بدید با خلاصه‌ی مقاله مختصر و مفیدی که در باره‌ی میوه‌های خشک در «گلوب اند میل» منتشر شده بود شروع کنم: «بسیاری از مردم فکر می‌کنند که میوه‌های خشک سرشار از شکر و در نتیجه دارای کالری بسیار بالا هستند، اما این تصور درست نیست. این مقاله توضیح میده، از آنجایی که خشک کردن میوه، آب درون اون رو از بین میبره، حجم اون به یک چهارم کاهش پیدا می‌کنه.  یعنی‌ اگر شما یک فنجان زرد آلو تازه رو خشک کنید، یک چهارم فنجان زرد آلو خشک بدست می‌آورید اما میزان شکر و کالری در این دو، تقریبا مساوی خواهد موند. یعنی‌ یک فنجان زر‌دآلو قاچ شده ۷۴ کالری و ۱۴.۵ گرم شکر طبیعی‌ داره، و یک چهارم زرد آلو قاچ شده خشک، حاوی ۷۸ کالری و ۱۷ گرم شکر طبیعی‌ ‌هست.

مسلمن اگر بیش از یک چهارم فنجان زرد آلو خشک (یا هر میوهٔ دیگری) بخورید، به جای اینکه یک فنجان تازه‌ی اون رو خورده باشید، کالری و شکر بیشتری به بدنتون رسیده. پس نکته‌ی مهم اینه که باید مواظب میزان میوه‌ی خشکی که می‌خورید باشید که خیلی بیش از مقدار میوه تازه نشه. و نکته‌ی بسیار مهم دیگه اگه مواظب وزنتون میخواهید باشید اینه که، وقتی‌ که شکر به میوه‌ی خشک اضافه بشه طبعن یک باره میزان کالری اون خیلی‌ زیاد میشه.

این مقاله ادامه میده از لحاظ مواد غذایی این دو شکل از میوه بسیار شبیه به یک‌دیگر هستند و هر دو منبع خوبی‌ از فیبر، آهن، پتاسیم و انتی‌ اکسیدان‌ها هستند، تنها تفاوت اینه که در میوه‌ی خشک شده، میزان ویتامین سی‌ پایین‌تره. به هر رو، آنچه مسلمه اینه که میوه‌ی خشک جایگزین بسیار خوبی‌ برای هله هوله های رایج مثل چیپس و شکلات و انواع آبنبات هست.

و اما چگونگی‌ خشک کردن میوه‌ی تازه در خانه: بهترین و موثرترین راه برای خشک کردن میوه‌ی تازه برای مصرف شخصی‌ استفاده از دستگاه‌های برقی‌ کوچکی به همین اسمه: میوه خشک کن. اینورا که من زندگی‌ می‌کنم چند جور از این ماشین که عکسش رو هم گذشته‌ام پیدا میشه با قیمت‌های متفاوت و نسبتن مناسب (بین ۳۵ تا ۷۰ دلار) آن‌لاین هم می‌دونم میشه سفارش داد و دریافت کرد. یه دستگاه ساده است که مثل بخاری برقی‌ با «المنت» خیلی‌ ضعیف کار میکنه و برخی‌هاشون یه پنکه کوچولو دارند و بعضی همون رو هم ندارند. هنر این نوع دوم فقط اینه که چند طبقه شبکه دار روش میخوره که میوه‌های قاچ شده رو می‌بایست روی اون‌ها چید و دری هم داره که ورود و خروج هوا ی گرم شده درون اون رو میشه کنترل کرد. بنظر من میرسه با استفاده از یک بخاری برقی‌ و کمی‌ مهارت مکانیکی بشه چنین چیزی رو ساخت. همین‌طور، دیده‌ام برخی‌ افراد از فر‌ با درجه خیلی‌ کم و در باز استفاده می‌کنند و از نتیجه راضی‌ هستند.

نکاتی‌ که من از خشک کردن میوه در این دستگاه‌ها یاد گرفته ام که شاید بدرد شما هم بخوره این‌هاست

طرز کار: باید میوه‌ها رو تا جایی‌ که ممکنه هم اندازه و با ضخامت خیلی‌ کم ببرید و روی صفحه‌های توری بگذارید. اگر دستگاه برش داشته باشید، طبعن کارتون آسون تر و نتیجه حرفه ای تر‌ میشه، اما با دست و اندکی‌ حوصله‌‌ هم میشه. اگر بتونید میوه‌های کروی شکل رو از درازا قاچ کنید (بجای اینکه برش افقی بدید) در هر قاچ شکل میوه باز تاب داده میشه و قشنگ‌تره. زمان لازم برای خشک شدن هر میوه، بسته به قطر بریده شده و نوع اون میوه با هم تفاوت داره. نا گفته پیداست، هر چقدر نازک تر ببرید زود تر خشک می‌شه. در مورد نکته دوم، به عنوان مثال، سیب روی این دستگاه‌ها بین ۳ تا ۴ ساعت خشک میشه اما حجم آب آناناس بیشتره و بیشتر طول میده.

انتخاب میوه برای خشک کردن: عملن، هر میوه‌ای رو میشه خشک کرد، هر چند که بنظر من مرکبات خشک شده زیاد جالب در نمی‌آیند. بهترین‌ها سیب، گلابی، موز و آناناس هستند. با میوه و سبزیجات غیر معمول، مثل «کی‌ وی» یا لبو‌ پخته هم حتما امتحان کنید چون به ظرفتون حال و هوای تازه‌ای میده. هر چه بیشتر از میوه فصل با قیمت پایین استفاده کنید، میوه خشک حاصله مقرون به صرفه تره. اینجا الان سیب خیلی‌ ارزونه و من انواع شیرین تر اون رو با پوست، قاچ کرده و خشک می‌کنم. یک اصل کلی‌ هم در این شاخه بگم: میوه‌ها رو از نوع شیرین و در مرحله‌ی رسیده اما له‌ نشده برای خشک کردن انتخاب کنید.

نگهداری  و مصرف: اساسن بهتره به میزان خیلی‌ زیاد درست نکنید، بخصوص اگر در آب و هوای مرطوب زندگی‌ می‌کنید. در ظرف پلاستیکی کاملن عایق نگاه دارید. میوه‌ی خشک نه تنها همراه با چای و همین‌طور بعنوان تنقلات، سالم و خوشمزه ست، که چون دست رنج خودتونه، برای کادو بردن، توی یک ظرف در دار شیک، خیلی‌ عالیه چون هم ارزش مالی‌ داره هم معنوی. یک امتیاز دیگر خشک کردن میوه در خونه اینه که در حین کار و پس از اون، فضای خونه بوی ملایم و خوشایند میوه‌ی تازه میگیره.

اگر روش‌های دیگری رو برای خشک کردن میوه امتحان کردید، ما رو بی‌ نصیب نگذارید.

منبع

Is dried fruit good or bad for me? The Globe and Mail, March 2013